W czasach, gdy żywność jest coraz bardziej przetworzona i wzbogacona niezdrowymi składnikami, takimi jak polepszacze czy stabilizatory, warto sięgnąć po produkty naturalne i zdrowe. A najlepszej jakości są produkty, które nie pochodzą z wielkich przemysłowych upraw i hodowli.
Gdzie szukać ziół do wykorzystania w swojej kuchni?
Możemy je szukać w lesie, na łąkach, wśród traw. Jest to tym ważniejsze, że spożywanie produktów, to nie tylko zaspokajanie głodu, lecz także dostarczanie organizmowi cennych składników, których najwięcej znajdziemy w darach, jakie oferuje nam natura. Takie produkty warto kupować od certyfikowanych dostawców lub samemu je zebrać. Spacery dobrze wpłyną na nasze zdrowie. Ponadto takie podejście pozwala na nauczenie się prowadzenia naszej kuchni według sezonowej dostępności produktów i zwiększenie naszej świadomość na temat ekologicznej działalności. Ułatwia racjonalne podejście do żywienia, a tym samym zmniejsza ryzyko wystąpienia u nas wielu chorób, takich jak otyłości i jej konsekwencji. Z darów natury możemy tworzyć sałatki, nalewki, napary czy przyprawy do dań np. mięsnych. Zwiększa to walory smakowe i odżywcze potraw. Warto więc przyjrzeć się właściwością leczniczym wybranych ziół.
Jakie zioła mają najwięcej właściwości leczniczych?
Babka lancetowata zwana jest też babką wąskolistną lub języczkiem polnym. Posiada długie liście i krótkie kłącza. Kwitnienie przypada na okres od maja do sierpnia. Znajdziemy ją w wielu miejscach- w lasach, na łąkach, polach, pastwiskach i w trawach. Warto ją dołączyć do naszej diety, ponieważ zawiera wiele składników pozytywnie wpływających na działanie organizmu. Jedząc babkę lancetowatą dostarczamy sobie witaminę C i K, karoten, pektyny, garbniki, flawonoidy i związki mineralne takie jak magnez, potas, cynk i sód. Z młodych liści możemy przygotować surówki, sałatki lub je ugotować i podać jako dodatek np. do mięs. Starsze suszymy, a potem dodajemy do zup i placków ziemniaczanych. Przed spożyciem liście należy opłukać w ciepłej wodzie lub sparzyć, żeby zmyć zanieczyszczenia.
Czarnuszka siewna ma swoje korzenie w Iraku i Turcji. W naszym kraju ceni się ją ze względu na jej właściwości lecznicze. Chroni układ immunologiczny, działa przeciwzapalnie, przeciwgrzybicznie oraz zapobiega występowaniu nowotworów. Hamuje procesy starzenia. Posiada takie cenne składniki jak białka, węglowodany, witaminy A, E, F, B1, B3, B6, biotyna oraz minerały jak cynk, selen, magnez, wapń, żelazo, sód i potas. Możemy upiec chleb lub podpłomyki z jej dodatkiem. W sklepach znajdziemy ser posypany czarnuszką. Sprawdzi się także jako dodatek do mięs, głównie dziczyzny. Możemy nią zastąpić pieprz.
Czosnek niedźwiedzi – warto mieć go w kuchni
Czosnek niedźwiedzi znajdziemy w całej Europie. Warto go włączyć do diety ze względu na jego zdolność do odtruwania organizmu z toksyn i metali ciężkich oraz z uwagi na jego właściwości antybakteryjne, antywirusowe i antygrzybiczne. Ma także pozytywny wpływ na leczenie schorzeń reumatycznych. Wyciąg z czosnku pomaga w pozbyciu się pasożytów układu pokarmowego. Może być stosowany jako naturalny antybiotyk, który nie narusza naturalnej flory bakteryjnej. Wspomaga terapię układu odpornościowego oraz nowotworów. Jest bogaty w witaminy A, C i E, które ochraniają organizm przed miażdżycą, nadciśnieniem, chorobami serca i nowotworami. Czosnek niedźwiedzi zmniejsza też ryzyko powstania zakrzepów i udarów. Reguluje ilość cholesterolu we krwi. Posiada mangan, cynk i żelazo. Czosnek możemy dodać do nalewek, sosów i sałatek. Przechowujemy go w lodówce przez kilka miesięcy. Nie możemy zbierać dziko rosnącego czosnku niedźwiedziego, ponieważ jest pod ochroną. Z tego powodu warto sadzić go we własnych ogródkach, w jego zacienionej części.
Możemy spożywać też wszystkie odmiany fiołka. Dodajemy je do sałatek, zarówno kwiaty, jak i młode listki. Działają moczopędnie, oczyszczająco, wspomagają leczenie przeziębienia, choroby wieńcowej i nadciśnienia. W uprawie nie potrzebują wysokiej jakości gleb, są wieloletnie i wytrzymałe. Kwitną od kwietnia do czerwca.
Bardzo rozpowszechnione na świecie są właściwości zdrowotne mniszka lekarskiego
Nie ma specjalnych wymagań, może wyrosnąć w dowolnym miejscu np. na polu lub w lesie. Często postrzegany jest jako chwast, ale ma też wiele pożytecznych właściwości. Jest przydatny jako roślina pastewna, miododajna, lecznicza oraz jako dodatek do wielu dań. Możemy spożywać wszystkie jego części: liście, korzeń, pączki kwiatowe i kwiaty, na surowo lub ugotowane. Wiosną warto przyrządzić sałatkę z młodych liści mniszka. Należy je zebrać przed kwitnieniem. Są bogate w karotenoidy, witaminę K, kwas foliowy, żelazo, wapń oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega 3. Luteina zawarta w mniszku przeciwdziała wadom wzroku oraz wspomaga plamkę żółtą. Ponadto mniszek oczyszcza organizm, chroni wątrobę oraz wspomaga proces produkcji żółci. Jest źródłem potasu. Najlepiej go zbierać wczesną wiosną i późną jesienią, kiedy te rośliny posiadają najwięcej składników odżywczych. Trzeba uważać na inne odmiany mniszka, ponieważ nie wszystkie są korzystne dla naszego zdrowia.
Jałowiec pospolity również powinien się znaleźć wśród Twoich najważniejszych ziół
Jałowiec pospolity rośnie dziko na prawie całej półkuli północnej. Posiada wiele odmian, które różnią się od siebie w niewielkim stopniu. Uprawiane są w Europie Południowej m.in. jako roślina ozdobna. Pamiętać należy, że jego owoce mają wiele właściwości dobroczynnych dla naszego zdrowia. Zawarte w nich składniki wpływają na organizm moczopędnie i bakteriobójczo. W czasie przeziębienia warto pić herbatkę z owoców jałowca, aby rozgrzać się. Jałowiec ułatwi też trawienie i poprawi działanie wątroby. Może pomóc w czasie odczuwania bólu. Trzeba pamiętać, żeby go nie przedawkować, ponieważ może zaszkodzić na wątrobę i nerki. Ma łagodny, lekko gorzkawy i korzenny aromat. Ze względu na jego właściwości ułatwiające trawienie, suszone owoce jałowca to idealny dodatek do tłustych potraw np. z dziczyzny, ale możemy nimi urozmaicić też danie z drobiu np. z kaczki. Jałowiec to doskonała przyprawa do sosów, marynat, gulaszów, bigosu, zasmażanej kapusty czy pasztetu. Można go też dodać do alkoholu lub deserów z owocami. Suszone owoce jałowca dobrze komponują się z innymi przyprawami np. z tymiankiem, zielem angielskim, oregano i majerankiem. Olejek z owoców jałowca pomoże ukoić nerwy.
Krwawnik pospolity to roślina spotykana w całym kraju i bardzo interesująca pod względem właściwości zdrowotynych
Nie jest wymagający w uprawie i nie groźne mu mrozy. Znany, już od starożytności, z prozdrowotnych właściwości. Jest przydatny w zwalczaniu zapaleń, krwotoków i skurczów. Ma właściwości naturalnego antybiotyku. Ułatwia trawienie. Można nim obłożyć stany zapalne skóry i błon śluzowych oraz skaleczenia i głębsze uszkodzenia skóry. Jada się go z sosami i zupami, w sałatkach i z twarogiem. Wysuszone młode liście służą jako przyprawa lub składnik naparu.
Podagrycznik od średniowiecza stosowany był jako lek na podagrę. Z tego faktu wywodzi się jego nazwa. Możemy go znaleźć od wczesnej wiosny do późnej jesieni w trawach, w parkach, ogrodach i lasach całej Polski. Jego listki smakują podobnie do selera naciowego. Najlepiej zbierać jak najmłodsze, prawie przezroczyste. W przypadku starszego okazu jemy tylko ogonki liściowe. Możemy je spożywać świeże albo suszone. Podagrycznik pomaga utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu. Napar z suszonych listków ma właściwości uspokajające, moczopędne i przeciwzapalne. Liście zawierają witaminę C, żelazo, miedź, mangan, tytan, bor, wapń i potas. Owoce posiadają olejki eteryczne, białko, skrobię i tłuszcz. Liście i łodygi jemy na surowo i po ugotowaniu. Możemy nimi urozmaicić sałatki, surówki, sosy i zupy. W przypadku starszych okazów nie spożywamy liści.
Na zatrucia, chory żołądek i katar pomoże bluszczyk kurdybanek, inaczej nazywany bluszczykiem ziemnym, kurdybankiem lub obłożnikiem. Ma przyjazny zapach. Można go spożywać w różnych postaciach: surowy, ugotowany, marynowany i suszone np. do zup i sosów. Nie wolno go długo suszyć, żeby nie utracił drogocennych składników.
Bardzo znaną i cenną rośliną jest pokrzywa zwyczajna. Kiedyś była składnikiem diety biedniejszej ludności na przednówku. Posiada wiele wartości odżywczych i właściwości prozdrowotnych. Młode pędy można jeść surowe oraz urozmaicać nimi zupy lub ziemniaki gotowane. Może być stosowana jako naturalny antybiotyk, reguluje poziom cholesterolu, pomaga zwalczać stany zapalne, uśmierzyć ból, zmniejszyć ciśnienie i wypadanie włosów. Ceni się ją w medycynie naturalnej. Przed kwitnieniem pozyskuje się liście, wczesną wiosną i jesienią- korzenie. Zalecane jest systematyczne picie soku ze świeżych pędów pokrzywy na wzmocnienie organizmu. Napar z suszonej pokrzywy zmniejsza napięcia wywołane stresem. Młode okazy posiadają cenne sole mineralne, witaminy i białka. Starsze rośliny mogą szkodzić zdrowiu. Do potraw wykorzystujemy pokrzywy zebrane od wczesnej wiosny do maja. Możemy je podawać do jedzenia sparzone lub ugotowane z dodatkiem czosnku. Zróbmy też zapas suszonych liści np. na herbatki.
Szczawik zajęczy to roślina rosnąca na prawie całym kontynencie europejskim. Możemy spożywać jego liście, łodygi i kwiaty, które posiadają dużo witaminy C, właściwości moczopędne oraz mogą być stosowane jako środek wspomagający leczenie krzywicy i miażdżycy. Liście przyczyniają się też do spowolnienia procesów starzenia. Szczawik zajęczy to doskonały dodatek do sałatek, zup i napojów orzeźwiających. Wiosną i wczesnym latem możemy ususzyć młode listki tej rośliny, ponieważ mają one wówczas największe właściwości prozdrowotne. Pamiętać należy, aby spożywać go z umiarem, ze względu na dużą zawartość szczawianów.
Turówka wonna znana pod nazwą żubrówka
Jest to gatunek trawy, który porasta północną, środkową i wschodnią Europę. W naszym kraju znajdziemy go głównie na terenach nizinnych. Ma silnie wyczuwalny aromat. Z tego powodu stanowi cenny składnik perfum i napojów. Turówka ususzona, pokruszona lub roztarta w moździerzu nadaje się o przyprawiania mięsa, sosów oraz deserów i owoców. Wykorzystujemy ją do doprawiania potraw pod koniec gotowania, ponieważ jego aromat szybko się ulatnia. Ze względu na jej ochronę warto sięgać po gotowe produkty, które mają odpowiedni certyfikat.
Wierzbówka kiprzyca, inaczej wąskolistna jest rośliną silnie rozprzestrzenioną na terenie naszego kraju. Wykazuje dużą odporność na niską temperaturę. Liście tej rośliny są bogate w witaminę C i A. Chętnie sięgają po nią miłośnicy ogrodnictwa, ze względu na piękne kwiaty, które produkują znaczną ilość miododajnego nektaru. Młode listki można zaparzyć, a także wzbogacić nimi sałatki i inne dania. Smaczne są także surowe lub ugotowane kłącza i młode pędy. Należy je obrać ze skórki. Suszone listki można przechowywać i używać do sporządzania naparu.
Podsumowanie wpisu o leczniczych właściwościach ziól
Lasy, łąki i trawy oferują nam wiele naturalnego bogactwa, które jest dla nas dostępne prawie bez ograniczeń. Spożywanie wielu roślin może pomóc nam w walce z wieloma chorobami, zmniejszyć stres i zwolnić procesy starzenia się organizmu. Jest to tym bardziej ważne, że współczesny przemysł rolniczy oferuje nam coraz mniej wartościowej żywności.
Pyszna sprawa! Zioła mają niezwykły aromat i można je wyhodować samemu w domu.